Hiện nay, điện là nhu cầu thiết yếu của bất cứ hộ gia đình, doanh nghiệp, hay các khu vui chơi giải trí… Đi cùng với đó những chiếc công tơ điện 3 pha đã từ lâu gắn bó với người dân Việt Nam kể từ khi mạng lưới điện được phủ rộng. Nhưng không phải ai cũng biết cách lắp và sơ đồ nguyên lý công tơ điện 3 pha.
Chính vì vậy Kiên Cường muốn hướng dẫn các bạn cách lắp cũng như sơ đồ của công tơ. Để các bạn có thể tự lắp đặt được tại nhà mà không phải nhờ đến sự trợ giúp của thợ.
Sơ đồ nguyên lý công tơ điện 3 pha
Mục lục
Tìm hiểu về công tơ điện 3 pha
Trước khi để đi vào tìm hiểu sơ đồ nguyên lý công tơ điện 3 pha và cách đấu công tơ điện. Thì chúng ta cần phải hiểu được sâu về công tơ điện 3 pha.
Cấu tạo công tơ điện 3 pha
Cấu tạo của công tơ điện 3 pha bao gồm có 4 phần chính đó là:
+ Cuộn dây điện áp: Cuộn dây điện áp này được đặt ở tại vị trí song song với lại phụ tải của dây. Cuộn dây này ở trong công tơ điện có số lượng vòng dây tương đối lớn. Tuy nhiên nếu như chúng ta đem ra để so sánh. Thì chúng ta sẽ rất dễ dàng thấy được rằng thiết diện của dây của công tơ điện 3 pha này nhỏ hơn nhiều rất nhiều so với các loại công tơ khác.
+ Bộ phận đĩa nhôm: Đây là bộ phận mà được lắp đặt ở tại vị trí phía trên trục. Đồng thời nó còn tuỳ thuộc vào trụ để đĩa nhôm có thể quay một cách tự do trong từ trường của nó.
+ Hộp số cơ khí: Bộ phận này đóng vai trò giúp hiển thị số vòng quay của đĩa nhôm. Và đây cũng là một trong chính những lý do nó được gắn với trục của đĩa nhôm.
+ Nam châm vĩnh cửu: Nam châm vĩnh cửu là bộ phận được thực hiện nhiệm vụ tạo ra momen. Khi thiết bị hoạt động thì momen này giúp cản trở trong trường hợp của bộ phận đĩa nhôm thao tác quay trong từ trường của nó.
Đó là 4 phần chính của công tơ điện 3 pha. Đây là 4 phần chính giúp có thể cấu tạo được nên một chiếc công tơ điện 3 pha giúp nó hoạt động một cách tốt nhất.
Cấu tạo công tơ điện 3 pha
Cách chọn công tơ điện 3 pha
Để chọn được một công tơ điện 3 pha chất lượng cũng như tốt thì chúng ta cần chú ý một số đặc điểm sau:
+ Điện áp: định mức của đồng hồ điện và giá trị này thông thường là 220V.
+ Dòng điện: dòng điện định mức và dòng điện cho phép rằng quá tải của đồng hồ. Dòng điện này tối đa bắt buộc phải tuân thủ. Nếu như chúng ta không tuân thủ sẽ làm hư hỏng đồng hồ điện – công tơ điện . Dòng điện có định mức sẽ làm ảnh hưởng đến độ chính xác khi chúng ta thực hiện đo điện năng (KWH) . Các thông số chúng ta thường gặp là 5(20)A , 10(40)A , 20(80)A.
+ Tầng số: Tầng số của định mức đồng hồ điện thì vấn đề này chúng ta cần bắt buộc phải tuân thủ. Tần số của nó thường là 50 Hz.
+ Rev/kWh: Đây là số vòng quay của đĩa nhôm phải để đạt 1kWh. Và thông thường thì khi chọn đồng hồ điện chúng ta cần chú ý là 225 Rev/kWh , 450 rev/kWh , 900 rev/ kWh.
Nguyên tác để có thể chọn được ra một đồng hồ điện 3 pha tốt. Thì chúng ta cần phải căn cứ vào dòng điện. Nếu như dòng điện tải dao động từ 50% dòng điện định mức. Và đến 75% dòng điện tối đa cho phép là tốt nhất.
Việc chọn công tơ điện 3 pha cho một phòng hoặc một căn hộ thường khó khăn hơn. Bởi nếu như trong phòng thì thông thường sẽ có nhiều thiết bị công suất khác nhau. Chính vì thế nên trong trường hợp này là cộng dòng điện của tất cả các thiết bị điện. Sau đó chúng ta sẽ chọn công tơ điện có dòng điện tối thiểu lớn hơn hoặc bằng với dòng điện tổng đó.
Cách chọn công tơ điện 3 pha khá quan trọng
Sơ đồ nguyên lý công tơ điện 3 pha
Sơ đồ nguyên lý công tơ điện 3 pha chúng ta suy nghĩ nó sẽ có hoạt động khá phức tạp. Nhưng thật ra sơ đồ nguyên lý của công tơ điện 3 pha khá đơn giản.
Công tơ điện 3 pha hoạt động nhờ vào bao gồm 2 bộ phận. Ở trong công tơ sẽ có 2 đĩa nhôm và 2 chiếc đĩa này sẽ được gắn liền với trục. Và mỗi đĩa nhôm sẽ được lắp trong từ cuộn áo và cuộn dòng của pha tương ứng. Ở các phụ tải thì được bố trí song song với các cuộn áp.
Và trong công tơ điện sẽ có nam châm hãm. Nó sẽ được để ở 1 trong 2 đĩa nhôm. Tổng của 2 momen sẽ quay của 2 phần tử. Và từ đó năng lượng đo sẽ khiến cho các momen quay được. Từ đó sẽ có các dòng năng lượng chuyển thẳng đến bộ số hiển thị. Giúp cho người sử dụng theo dõi điện năng tiêu thụ.
Và các bạn nên thường xuyên kiểm tra và thực hiện cách tính tiền điện để có thể theo dõi được công tơ điện của gia đình. Xem nó có bị hỏng hóc gì không để sửa chữa nhanh chóng giúp cho không bị báo sai số điện khiến cho chúng ta tốn quá nhiều điện trong 1 tháng.
Sơ đồ nguyên lý công tơ điện 3 pha
Cách đấu công tơ điện 3 pha
Khi chúng ta đã hiểu được về công tơ điện 3 pha và sơ đồ công tơ điện 3 pha. Thì việc đấu điện 3 pha nó không có gì mất quá nhiều thời gian và khó khăn. Có 2 cách đấu công tơ điện 3 pha là cách đấu trực tiếp và cách đấu gián tiếp.
Cách đấu công tơ điện 3 pha trực tiếp
Cách đấu này khá đơn giản. Tuy nhiên bạn cần lưu ý kỹ phân biệt rõ ràng các đầu nối. Cần thực hiện cẩn thận từng bước dưới đây. Tránh nhầm lẫn gây nguy hiểm cho bản thân cũng như các thiệt bị điện trong gia đình.
Bước 1: Tiến hành ngắt cầu dao, aptomat thiết bị điện trong nhà.
Bước 2: Trỏ gọt dây cáp 3 pha ( lưu ý tránh làm rách lớp bảo vệ dây bên trong khiến điện bị hở sẽ rất nguy hiểm) Sử dụng kìm kẹp cos giữ chặt đầu dây tránh gây lỏng lẻo. Sau đó siết chặt tiếp xúc đầu dây cáp với đồng hồ điện.
Bước 3: Tiến hành mở nắp đồng hồ điện. Sau đó tiến hành đấu nối như sau:
Như trên sơ đồ có 8 điểm đánh số thứ tự từ 1-8 ta có thể chia thành 4 nhóm
+ Nhóm A: 1 là vào 2 là ra
+ Nhóm B: 3 là vào 4 là ra
+ Nhóm C: 5 là vào 6 là ra
+ Nhóm D: 7 là vào 8 là ra ( nhóm D là dây trung tính)
Cách đấu công tơ điện 3 pha trực tiếp
Cách đấu công tơ điện 3 pha gián tiếp
Cách đấu công tơ điện 3 pha gián tiếp không có gì phức tạp. Các bạn chỉ cần chú ý một chút là có thể đấu được một cách nhanh chóng mà không phải nhờ đến thợ.
Cách đấu công tơ
Cách đấu công tơ điện 3 pha gián tiếp cũng tương tự như đấu công tơ điện 3 pha trực tiếp. Nhưng duy chỉ có bước số 3 ta cần thay đổi như sau:
Như trên sơ đồ thì chúng ta chia 11 chân tiếp xúc thành 4 nhóm tín hiệu:
+ Nhóm pha A: bao gồm tín hiệu điện áp pha A (đầu số 2) và tín hiệu dòng pha A (đầu số 1 và đầu số 3).
+ Nhóm pha B: bao gồm tín hiệu điện áp pha B (đầu số 5) và tín hiệu dòng pha A (đầu số 4 và đầu số 6).
+ Nhóm pha C: bao gồm tín hiệu điện áp pha C (đầu số 8) và tín hiệu dòng pha A (đầu số 7 và đầu số 9).
+ Nhóm Trung tính (N): bao gồm tín hiệu điện áp trung tính (đầu số 10 và 11 đã được nối với nhau).
Cách đấu công tơ điện 3 pha gián tiếp
Lưu ý trong quá trình đấu
+ Tín hiệu áp của pha nào phải nối đúng vào pha đó.
+ Tín hiệu nối phải đảm bảo bền vững.
+ Ngõ ra thứ cấp biến dòng đo lường pha A thì nối vào tín hiệu dòng pha A, có ký hiệu đầu (k) và cuối (l), không được lẫn lộn.
+ Khi luồn dây qua lỗ biến dòng cần phải đúng chiều K qua L, không được lẫn lộn.
+ Ngoài ra để bảo vệ một thiết bị trong nhà như: aptomat, rơ le nhiệt… ta cần nhơ nguyên tắc sau: Mỗi thiết bị điện. Hay lộ cấp điện cần phải được bảo vệ ít nhất 2 cấp. Nghĩa là ngoài thiết bị bảo vệ trực tiếp chính.
Ta cần phải có thiết bị bảo vệ phụ ( tức cấp dự phòng). Nếu chẳng may có sự cố chập điện và lớp bảo vệ chính không hoạt động. Thì vẫn có lớp thứ 2 bảo vệ. Tránh nguy cơ chập cháy dẫn đến nguy hiểm cho các thiết bị trong nhà. Cũng như bản thân người sử dụng điện.
Còn nếu như các bạn vấn không yên tâm. Và không am hiểu sâu về công tơ điện 3 pha thì các bạn nên nhờ đến sự trợ giúp của thợ sửa điện nước tại nhà giúp đỡ. Để có thể đảm bảo một cách an toàn nhất có thể.
Cách đọc chỉ số công tơ điện 3 pha
Cách đọc các chỉ số công tơ điện 3 pha là một trong những điều rất cần thiết. Bởi điều này nó sẽ giúp chúng ta có thể tính được số tiền điện mà hàng tháng gia đình chúng ta đã sử dụng. Cách đọc chỉ số công tơ điện 3 pha trực tiếp và gián tiếp khác nhau.
Cách đọc chỉ số công tơ điện 3 pha trực tiếp
Đối với các loại công tơ điện 3 pha trực tiếp. Thì hiện nay chúng ta thường dùng gồm các loại như: 10(20)A, 20(40)A, 30(60)A, 50(100)A….
Nhưng nhìn chung thì việc đọc các công tơ điện 3 pha trực tiếp tương đối đơn giản. Chúng ta không cần phải nhân thêm hệ số. Mà nếu như khi bạn đã hiểu được sơ đồ nguyên lý công tơ điện 3 pha thì cách đọc rất đơn giản.
Cách đọc chỉ số công tơ điện 3 pha trực tiếp
Cách đọc như sau:
Chỉ số của công tơ điện 3 pha 10(20)A sẽ gồm 5 chữ số màu đen và 1 chữ số màu đỏ. Số màu đỏ này có giá trị là 0.1 kWh. Còn đối với các số màu đen thì ghép lại thì có giá trị là kWh.
Ví dụ: Nếu như số trên công tơ điện 3 pha hiện là 122497 thì giá trị bạn cần đọc là 12249.7 kWh. Và thông thường thì trong cách tính tiền điện công tơ 3 pha trực tiếp. Thì người ta bỏ phần thập phân để chỉ còn lại là 12249 kWh.
Còn đối với các loại công tơ điện 3 pha trực tiếp 20(40)A , 30(60)A , 50(100)A. Thì lại khá nó có tất cả 6 chữ số của nó đều là màu đen. Các số này sẽ được ghép lại có giá trị là kWh. Ví dụ như số đọc được là 122497 thì giá trị cần đọc là sẽ được giữ nguyên như vậy.
Cách đọc chỉ số công tơ điện 3 pha gián tiếp
Cách đọc chỉ số của công tơ 3 pha gián có phần khó hơn so với công tơ điện trực tiếp. Bởi thông thường thì các dòng điện có định mức của các công tơ này là 5A (vòng màu đỏ). Và có thêm một số ký hiệu gián tiếp (vòng màu xanh)
Chỉ số công tơ gián tiếp có bao gồm 5 chữ số màu đen và 1 số màu đỏ. Chữ số màu đỏ sẽ có giá trị 0.1 kWh. Các chỉ số màu đen này sẽ được ghép lại có giá trị 1kWh.
Ví dụ số đọc được là 112399 thì giá trị cần đọc là 11239.9 kWh. Tuy nhiên đây chỉ là chỉ số đọc được.
Cách đọc chỉ số công tơ điện 3 pha gián tiếp
Để có thể biết chỉ số điện năng sử dụng thực tế. Thì chúng ta cần nhân thêm hệ số biến động của dòng điện và biến áp đo lường nữa. Thông thường thì ở mạng hạ thế. Thì chúng ta sẽ không dùng biến áp đo lường. Mà chúng ta thay vào đó chỉ dùng 3 biến dòng đo lường có dạng như sau:
Ta thấy tỉ số biến dòng điện là 100/5A = 20 lần. Vậy khi đó chỉ số điện năng sử dụng thực tế của công tơ này là : 11239.9*20 = 224.798 kWh
Công tơ điện 3 pha cơ điện tử thì sẽ có gồm 1 dàn số cơ 6 số đo điện năng tổng. Điện năng sẽ được sử dụng gồm 3 thời điểm: Giờ bình thường (T1), giờ cao điểm (T2) và trong giờ thấp điểm (T3). Điện năng T2, T3 sẽ được hiển thị ở màn hình LCD. Điện năng T1 = Tổng – T2 – T3.
